การเสื่อมถอยของตูอีโตงาเริ่มต้นขึ้นจากภาวะสงครามและแรงกดดันภายใน ในประมาณคริตศตวรรษที่ 13 หรือ 14 ซามัวได้รับชัยชนะเหนือตูอีโตงาตาลากาอิไฟกิภายใต้การนำของตระกูลมาลีเอตัว ด้วยเหตุนี้จึงมีการตั้งฟาเลฟาขึ้นเป็นผู้ให้คำปรึกษาทางด้านการเมืองแก่จักรวรรดิ ข้าราชการฟาเลฟาประสบความสำเร็จในการรักษาอำนาจเหนือเกาะต่างๆของจักรวรรดิ แต่ก่อให้เกิดความไม่พอใจอย่างกว้างขวาง อันนำไปสู่การลอบสังหารผู้ปกครองอยู่หลายครั้ง ยกตัวอย่างเช่นกรณีการลอบสังหารพระเจ้าตากาลาอัว เป็นต้น ส่งผลให้ต้องก่อตั้งราชวงศ์ตูอิฮาอะตากาลาอัวในเวลาต่อมา ซึ่งราชวงศ์ตูอิฮาอะตากาลาอัวได้ก่อตั้งราชวงศ์ตูอิกาโนกูโปลูขึ้นมาเพื่อช่วยในการบริหารราชการแผ่นดิน

ในช่วงที่ราชวงศ์ตูอีโตงาและตูอิกาโนกูโปลูมีอำนาจในจักรวรรดินั้น ได้แบ่งเขตที่อยู่ร่วมกันเป็น 2 เขตโดนใช้ถนนเลียบชายฝั่งเก่าที่ชื่อว่าฮาลา โฟนูอา โมอา (ถนนดินแห้ง) โดยผู้ปกครองที่มาจากตูอีโตงาถูกเรียกว่าเกา ฮาลา อูตา (inland road people) ในขณะที่ผู้ที่มาจากตูอิกาโนกูโปลูจะถูกเรียกว่าเกา ฮาลา ลาโล (low road people) ในขณะตูอิฮาอะตากาลาอัวระยะแรกจะอยู่กับฝ่ายตูอิกาโนกูโปลู แต่เมื่อตูอิกาโนกูโปลูมีอำนาจขึ้นมามากส่งผลให้ตูอิฮาอะตากาลาอัวหันไปจงรักภักดีกับตูอีโตงาแทน